Je bent wat je eet

Je bent wat je eet. Het eten dat we eten, de bereiding ervan, de gerechten en de manier van op eten en in welke context zegt ontzettend veel over een persoon of groep. En verteld veel over diens cultuur. Zowel over de keuzes die er gemaakt worden, als de historische achtergrond. Gender en machtsrelaties worden zichtbaar en andere sociale structuren.  ‘Eten om in leven te blijven, of het leven om te eten’. Eten is meer dan enkel eten. Ieder geeft er een andere betekenis aan, en is een cruciale factor in het vormen van een identiteit. Zoals Wilders duidelijk maakte door te zeggen ‘geen Halal vlees in Limburg’. Ook spreekwoorden zijn veel zeggen als ‘wat de boer niet kent, eet hij niet’.

Terwijl ik dit schrijf eet ik een boterham met pesto. Wat zegt dat over mij? Dat ik mij niet Nederlands voel? Dat ik mij als Europeaan wil profileren of een poging doe Italiaans te lijken of een internationaal karakter creëer? Welke rol speelt voeding bij het vormen van identiteit?

Het eten van Nederlands voedsel, heeft voor mij een waarde van nostalgie. Het versterkt mijn familie band, liefde. Dit komt doordat mijn opa en oma’s altijd Nederlands koken. Dit Nederlandse karakter was zichtbaar is heel hun handelen. Terwijl ik constant in aanraking kom met het buitenland, in voedsel, en heel mijn handelen. Voor mij is hier moeilijk aan te ontkomen.

Iedereen eet van alles, het eten is niet meer duidelijk aan een bepaalde identiteit te plakken. Tegenwoordig is veel eten voor iedereen toegankelijk, recepten en technieken zijn wijdverspreid. Men heeft keuze. Smaak wordt niet meer simpel bepaald door je eigen achtergrond. Het berust op een individuele keuze. Al is het de vraag in welke mate het berust op agency, men is wel enigszins gebonden aan de structuur. Het kan dus ook juist een collectieve keuze zijn, die leid tot empowerment. [om maar even wat termen te gebruiken]

Toch kun je wel bewust keuzes maken. Zoals is kleine dorpen, die zich strijdig opstellen, door zich af te zonderen en bewust geen geïmporteerd voedsel eten. Of bewust geen inheemse technieken gebruiken. Het kan dus wel degelijk gebruikt worden voor eigen identiteit. Maar de vraag is of dit radicaal gebeurt, tegenwoordig is het moeilijk je werkelijk van export af te sluiten. Daarnaast denk ik dat het in de westerse wereld moeilijker is. Ik heb mij nooit bewust bezig gehouden met wat ik eet en waarom. Mijn redenen zijn gebaseerd op lekker en gezond. Daarnaast sta ik open voor nieuw voedsel. Misschien dat dit erop wijst dat ik een transnationale identiteit heb/vorm. Een interculturele persoonlijkheid.

Want mijn opa en oma eten elke middag nog aardappelen, vlees en groenten. Met op zondag pannenkoeken. ’s Avonds roggebrood. Zij zijn dus echte Nederlanders. Ook zie je bij feestdagen of perioden zoals de winter, dat Nederlandse producten extra aandacht krijgen in de media. Denk aan erwten soep, rookworst, Hollandse vla, ouderwets.. , versterkt door nostalgische beelden. Is dit puur marketing? Of zit er een diepere betekenis achter, zoals het vormen van een nationale identiteit. Een nationale cohesie? Zoals je ziet op Koninginnedag en bij voetbal. Overal oranje, Nederlands bier, bitterballen, en vele Hollandse lekkernij. Welke achtergrond/motivatie heeft dit, waarom?

Voedsel wordt gebruikt om ideologie duidelijk te maken. Mensen die enkel eten zoals vroeger. Of mensen die bewust veel groenten en fruit eten. Biologisch, macro-biotisch, vegetarisch, veganistisch. Of volgens een bepaalde religie of opvattingen.

Denk eens na, wat eet je, hoe eet je, waarom eet je, wanneer eet je? Wat zegt dit over jou? Ben je consequent? Speelt voedsel een belangrijke rol voor jou, misschien onbewust? Welke keuzen maak je en welke invloed hebben deze op je identiteit?